Dit concert is onderdeel van ‘de klassieke route’ van City Proms 2023 en gratis toegankelijk!
‘Het Begin 2.0’
dé vroege strijkkwintetten
Penta Quintet
Helena Druwé – viool
Rebecca Huber – viool
Bernadette Verhagen – altviool
Esther van der Eijk – altviool
Tine Van Parys – cello
Programma
- Schubert (1797 – 1828) – Ouverture voor strijkkwintet in c-klein (1811) D8
- Michael Haydn (1737-1806) – Nocturne in C-groot, P.108 MH 187 (1773)
- A. Mozart (1756-1791) – Strijkkwintet in c-klein, KV 406/516b (1788)
De kwintetten van Mozart en Michael Haydn zijn de eerste substantiële werken die voor deze bezetting gecomponeerd zijn.
Mozart schreef als één van de eersten voor het zogenaamde altvioolkwintet, maar zijn goede vriend en collega Michael Haydn was hem net voor. Hij schreef vijf juweeltjes voor deze bezetting. Ze zijn veel minder bekend dan die van Mozart, maar niet minder de moeite waard.
Michael Haydn was de jongere broer van Joseph Haydn en toonaangevend als componist van kerkmuziek. Michaels requiem was van grote invloed op dat van Mozart. Het wederzijds respect was zo groot dat Mozart Michael Haydn uit de brand hielp toen hij te ziek was om een opdracht voor viool/altviool-duetten af te maken.
Wolfgang en Michael, de Salzburgse pioniers van het repertoire.
Een kleine veertig jaar later schreef de jonge Franz Schubert in Wenen zijn Ouverture voor strijkkwintet. Hij kende de muziek van Mozart en Haydn al. In zijn vroege jeugd speelde hij
tweede viool in het schoolorkest en op de lessenaars stond regelmatig muziek van Mozart, de ‘Haydns’ en tijdgenoten. Schubert bleef zijn hele leven een groot bewonderaar van de gebroeders Haydn.
De musici van Penta delen, naast hun liefde voor het 18de en 19de-eeuwse kamermuziekrepertoire, grote affiniteit voor de authentieke uitvoeringspraktijk. In hun gedeeld enthousiasme voor de sonore klankkwaliteit van het strijkkwintet in Penta ontstaan. Het is als strijkkwintet het enige in zijn soort in vaste samenstelling. Penta speelt op historische instrumenten met darmen snaren en bijbehorende strijkstokken.
De afzonderlijke musici van Penta zijn ook te horen in ensembles en orkesten, op de belangrijke podia in Europa zoals met o.a. Nederlandse Bachvereniging, Van Swieten Society, Freiburger Barockorchester, Holland Baroque, Anima Eterna Brugge, Phion, Ensemble Pygmalion, EnAccord Strijkkwartet, AskoSchönberg, Il Gardellino, B’rock Gent, Bachplus, Il Fondamento, Amsterdam Baroque Orchestra, Orkest van de 18e Eeuw, les Musiciens du Prince, Collegium 1704 Prague. In deze hoedanigheid gaven ze ontelbare concerten, namen ze vele cd’s op en wonnen enkele prijzen.
Het strijkkwintet is vooral bekend geworden door Mozart. Maar hij was niet de eerste en zeker niet de enige die voor deze samenstelling schreef. Het altvioolkwintetrepertoire is nooit zo groot geworden als dat van het strijkkwartet maar toch is het een blijvertje gebleken in de muziekgeschiedenis. Grote meester zoals Beethoven, Mendelssohn, Brahms en Dvorák hebben deze bezetting ook omarmd.
Repertoire voor een prachtige bezetting met veel kleurmogelijkheden en sonoriteit door de dubbele altvioolbezetting.